اخبار

از خودروهای الکتریکی که صدها مایل را تنها با یک بار شارژ طی می‌کنند تا اره برقی‌هایی که قدرتی معادل نسخه گازی را ارائه می‌کنند، سالانه محصولات جدیدی وارد بازار می‌شوند که از پیشرفت‌های اخیر در تکنولوژی باتری بهره‌ می‌برند. دانشمندان امیدوارند که به وسیله تولید باتری‌های سدیمی و پتاسیمی، فرایند ذخیره انرژی ارزانتر شود.

با توجه به چالش بحران آب در کشور پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر دستگاهی را برای شیرین سازی آب دریا عرضه کردند که قادر است با استفاده از غشاها آب را تصفیه کند و به گفته آنها از این دستگاه همچنین می‌توان برای جداسازی فلزات سنگین از پساب‌های صنعتی بهره برد.

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، سولماز ولی زاده مجری این طرح با اشاره به چالش آب در ایران، گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های جهانی، سال ۱۴۰۰ سرانه آب برای ایران به کمتر از ۱۴۰۰ مترمکعب برای هر فرد در سال خواهد رسید و این به معنی ورود به بحران آبی است.
به گفته وی طبق آمارهای رسمی و به اعتقاد کارشناسان، ایران درآستانه بحران آب به سر می‌برد و طی سال‌های آینده تامین آب به یکی از بزرگترین چالش‌های کشور در بسیاری از استان‌ها، شهرها و مناطق تبدیل خواهدشد.
وی با بیان اینکه از این رو ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای رفع این مشکل باید یکی از رویکردهای اساسی در برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت و بلندمدت باشد، اظهار کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و دسترسی به دریاهای آزاد مانند دریای عمان، شیرین سازی آب دریا و استحصال آب شیرین مورد نیاز از این طریق، یکی از اساسی‌ترین راهکارها در جهت رفع این مشکل است.
ولی‌زاده از اجرای طرح تحقیقاتی در این زمینه خبر داد و گفت: این طرح با عنوان "طراحی و ساخت سیستم بررسی غشایی اسمز معکوس مجهز به همزن برای شیرین سازی آب دریا" در دانشگاه صنعتی امیرکبیر اجرایی شد که در آن می‌توان در بسیاری از فرایندهای جداسازی غشایی، که اساس کار آنها گرادیان غلظتی یا فشاری است مورد استفاده آزمایشگاهی و تحقیقاتی قرار گیرد.
این محقق شیرین‌سازی آب‌های شور با استفاده از فرایندهای غشایی را از جمله کارکردهای دستگاه طراحی شده در این تحقیق عنوان کرد و یادآور شد: دستگاه ساخته شده قابلیت استفاده در مراکز تحقیقاتی مربوط به فرایندهای تصفیه‌ مانند تصفیه آب برای زدودن آلودگی‌های موجود در منابع آبی را دارد.
وی مراکز تحقیقاتی فعال در حوزه‌های تصفیه پساب مانند پساب‌های رنگی صنایع نساجی، صنایع دارویی و کارخانجات فلزات سنگین با استفاده از غشاها را از جمله حوزه‌های کارکردی این دستگاه بیان کرد و افزود: این دستگاه قابلیت استفاده در بررسی‌های صورت گرفته در زمینه جداسازی حلال‌های آلی و یا تخلیص آنها با استفاده از فرایندهای غشایی را نیز دارد.
ولی‌زاده با نحوه اجرای این تحقیق گفت: در این طرح بعد از تهیه نقشه‌ها و طراحی دقیق اجزای این دستگاه، کار با ترشکاری، ساخت و سرهم بندی اجزای دستگاه انجام گرفت و درنهایت با انجام تست‌های مربوط به بررسی آب‌بندی و عملکرد دستگاه ساخت قطعه به پایان رسید.
وی جنس استیل بدنه این دستگاه را از جمله مزایای آن دانست و اظهار کرد: در نمونه‌های مشابه داخلی جنس بدنه به طور کامل از استیل ضد زنگ ساخته نشده بود و در برخی بخش ها از پلیمر استفاده شده بود که در این پژوهش بدنه دستگاه به طور کامل از جنس استیل ضد زنگ ساخته شده است. وی افزود استفاده از پلیمر موجب کاهش میزان تحمل فشار سیستم می شود.
مجری طرح ادامه داد: از سوی دیگر سیستمی برای هم‌زدن محلول در نظر گرفته نشده‌ بود که می‌تواند مشکلات مربوط به پلاریزاسیون غلظتی را به همراه داشته باشد و گرفتگی غشا را تشدید کند که این چالش در دستگاه طراحی شده مرتفع شده است.
ولی‌زاده قابلیت بررسی غشاهای مختلف با جنس و ضخامت‌های متفاوت، انجام فرایندهای مختلف جداسازی مانند میکروفیلتراسیون اولترافیلتراسیون و اسمز معکوس، تحمل فشارهای بالا به دلیل جنس دستگاه و تعبیه ی گیره های فشار بالا، قابلیت تحمل دماهای بالا و قرار گرفتن در دستگاه اتوکلاو به دلیل جنس بدنه دستگاه و جنس ارینگ‌ها، عدم نیاز به پمپ برای اعمال فشار مورد نیاز و تأمین فشار با استفاده از فشار کپسول گاز بی‌اثر بدون مصرف آن در طی فرایند و قابلیت هم‌خوردن محلول به منظور جلوگیری از پلاریزاسیون غلظتی در طی فرایند را از دیگر مزایای دستگاه طراحی شده ذکر کرد.
این محقق اضافه کرد: این دستگاه با هزینه‌ای در حدود یک ششم هزینه تهیه و انتقال مشابه خارجی ساخته شد و با توجه به استفاده از قطعات و لوازم موجود در کشور هزینه‌های مربوط به نگهداری و تعویض قطعات در آینده نیز کاهش می‌یابد.
طرح "طراحی و ساخت سیستم بررسی غشایی اسمز معکوس مجهز به همزن برای شیرین سازی آب دریا" از سوی سولماز ولی‌زاده دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با راهنمایی دکتر لیلا ناجی عضو هیات علمی این دانشگاه اجرایی شده است

بزرگ‌ترین هواپیمای جهان که دارای شش موتور، دو بدنه و یک باله پیوسته بین دوبدنه است، در آستانه اولین پرواز رسمی خودش قرار دارد.

پائول آلن (Paul Allen) یکی از بنیان‌گذاران اسبق و مغز متفکر شرکت مایکروسافت (Microsoft) ایده‌پرداز ساخت هواپیما استراتولانچ (Stratolaunch) است.

این هواپیما دارای ابعادی تقریبا دو برابر عرض بوئینگ 747 با بالی به پهنای ۱۱۷ متر است که بلندتر از هواپیما افسانه‌ای هرکولز (۹۷٫۵ متر) است. استراتولانچ از سال ۲۰۱۱ شروع به ساخت شده و آزمون‌های اولیه پروازی خودش را با موفقیت پشت سر گذاشته است.

استراتولانچ ۵۰۰ تن وزن دارد که به‌وسیله شش موتور از روی زمین به هوا برمی‌خیزد و روی ۲۸ چرخ روی باند فرود می‌آید. باند مخصوص پروازی این هواپیما در کالیفرنیا است. سرعت برخاست هواپیما حدود ۴۶ مایل بر ساعت است. سازندگان استراتولانچ امیدوار هستند که در گام‌های بعدی این هواپیما بتواند شاتل ایستگاه فضایی بین‌المللی را تا سال آینده با خود به بالای جو حمل کند.

استراتولانچ چیست؟

هدف اصلی ساخت این وسیله حمل شاتل فضایی تا ارتفاع ۳۶۰۰۰ پایی بیرون جو است. به همین منظور فاصله بین دو بال برای قرارگیری شاتل تعبیه شده است. استفاده از هواپیما فرستنده تا ارتفاع کروز، باعث کاهش هزینه‌های پرتاب شاتل از روی ایستگاه‌های زمینی می‌شود و همچنین این مورد باعث کاهش هزینه‌های سفرهای فضایی در آینده نیز خواهد شد. برتری دیگری که این هواپیما نسبت به ایستگاه‌های زمینی پرتاب شاتل دارند، حذف کردن عوامل جوی مؤثر در پرتاب شاتل از روی زمین است.

استراتولانچ همانند ایرباس A319 برد مفید دو هزار مایل دریایی خواهد داشت. مشخصات فنی موتور و جعبه فرود آن مشابه بوئینگ 747 اس هست. کپی‌برداری از این سیستم در ساخت این هواپیما باعث کاهش هزینه‌های تولید شد.

سازندگان استراتولانچ چه کسانی هستند؟

پائول آلن عضو و بنیان‌گذاران اسبق شرکت مایکروسافت به همراه بارت روتان (Burt Rutan) مؤسس شرکت دانش‌بنیان اسکالد (Scaled) در سال ۲۰۱۱ دست به برنامه‌ریزی و ساخت استراتولانچ زدند. سابقا این دو نفر در پروژه ساخت هواپیما مافوق صوت کشتی فضایی یک (SpaceShipOne) نیز همکاری داشته بودند. این هواپیما نیز یکی از شاهکارهای سازه‌های حمل و نقل هوایی محسوب می‌شود. آلن در سال ۱۹۸۲ از شرکت مایکروسافت به دلیل مشکلات سلامتی که برایش پیش ‌آمده بود، خارج شد ولی سهامی در حدود ۱۵٫۳ میلیارد دلار در این شرکت دارد.

در سال ۲۰۱۶، در مصاحبه‌ای که آلن داشت گفت:

    دسترسی به مدار نزدیک زمین که در آن مدار، شاتل فضایی را آزاد کرد، می‌تواند صرفه‌جویی‌های بسیاری در عرصه حمل و نقل فضایی به ارمغان بیاورد. برای مثال از ماهواره‌های بیشتری استفاده کنیم تا الگوهای دقیق‌تری از آب و هوای زمین برای کمک به بهره‌وری درزمینه کشاورزی        تهیه کنیم. همچنین روی عناصر سازنده جو مطالعات دقیق‌تری داشته باشیم تا بتوانید از تغییرات اقلیمی شدید در آینده نه‌چندان دور مطلع شویم.

تمامی این ایده‌ها در حد همان ایده خواهند ماند، مگر اینکه بتوانیم راه جدیدی برای فرستادن ماهواره‌های بیشتری به جو زمین بیابیم. او همچنین سال ۲۰۱۷ در مورد آینده کاری خودش گفت که دوست دارد یک مجتمع و فرودگاه مخصوص برای ارسال شاتل به فضا ایجاد کند که  بدون توقف چندین ماهه، شاتل‌ها همانند هواپیماها از باند پرواز کرده و در باند دیگری فرود بیایند و این عمل تکراری با هزینه کمتری در مدت زمان کمتر باز انجام شود.

آلن به همراه روتان با هواپیما مافوق صوت کشتی فضایی یک (SpaceShipOne) توانستد جایزه ایکس (X prize) را درزمینه هوافضا کسب کنند، بعدها امتیاز ساخت این هواپیما به قسمت سفرهای فضایی مجله Virgin واگذار شد، ریچارد برنسون (Richard Branson) مالک ویرجین، در سالهای اخیر امتیاز نوآوری این پروژه را جهت توسعه‌های بیشتر از مالکان اصلی آن خریداری کرد.

آنچه پیش روی است

پروژه بعدی که آلن و روتان از آن به‌عنوان قطعه دیگر پازل یاد می‌کنند، فضاپیمایی با قابلیت استفاده مجدد به نام یخ سیاه (Black Ice) است. بر اساس گزارشی روزنامه واشنگتن‌پست (Washington Post) از کتاب مشاهیر فضا (The Space Barons) نوشته کریستین داونپورت (Christian Davenport) که در مورد افراد مشهوری همانند ایلان ماسک، آلن، برنسون به‌عنوان بیلیونرهایی که مسافرت‌های فضایی را دچار دگرگونی کرده‌اند، از یخ سیاه به‌عنوان وسیله فضایی قابل بازگشت به زمین و انجام مکرر این سفر در زمان‌های کوتاه و تمامی باندهای پروازی یاد شده است. برتری یخ سیاه نسبت به استروتولاتچ قابلیت پرواز از روی باند پرواز هواپیماهای معمولی و فرود دوباره روی آن است.