شرکت فناوریهای اکتشاف فضایی Space Exploration Technologies Corporationیا اسپیساکس SpaceX، نام یک شرکت تولیدکننده محصولات صنایع هوافضایی تجاری در آمریکا است. این شرکت در سالِ ۲۰۰۲ در کالیفرنیا شکل گرفت و امروز در حال گسترش است. اسپیس ایکس یکی از سه شرکتی است که در آینده نزدیک برای ناسا سفینههای سفارشی خواهند ساخت تا جایگزین موشکهای روسی شوند.
تاریخچه
.
تاسیس و رشد
اسپیساکس در ژوئن ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک بنیانگذار پیپل و تسلا موتورز تاسیس شد. زیرا او قصد داشت کارهایی بیشتر از بازنشستگی و کارهای انسان دوستانه با ثروتش بکند؛ همین طور دسترسی ارزان و قابل اعتماد به فضا یک فرصت تجاری بود که میتوانست در ایالات متحده آمریکا به بهرهبرداری برسد. رویای او ساخت یک موشک قابل اطمینان نسبتاً ارزان بود که بتواند بارها به فضا برود و قابل استفاده مجدد باشد. در مارس ۲۰۰۶، ماسک ۱۰۰میلیون دلار از سرمایه اش را روی شرکت سرمایهگذاری کرد.
در ۴ اوت ۲۰۰۸، اسپیساکس سرمایه ۲۰میلیون دلاری از طرف «فاندرس فاند» را قبول کرد.در اوایل ۲۰۱۳ حدود دو سوم شرکت متعلق به موسس آن بود و ۷۰میلیون سهم آن به ارزش ۸۷۵میلیون دلار به وسیله سهام اختصاصی بهدست آمده بود. که تقریباً تا فوریه ۲۰۱۲، اسپیساکس ۱٬۳بیلیون دلار ارزش داشت. بعد از پرواز دراگون سی۲+ در می ۲۰۱۲، ارزش سهام خصوصی شرکت نزدیک به دو برابر شد به مقدار ۲٬۳بیلیون دلار رسید.
در ۲۰۱۲، یک عرضه اولیه سهام (IPO) تا پایان ۲۰۱۳ حدی ممکن بود،اما پس از آن ماسک در ژوئن ۲۰۱۳ اعلام کرد که تصمیم دارد برای برگزاری هرگونه IPO تا بعد از حمل و نقل و اسکان بشر در مریخ و پرواز به طور منظم به آن، دست نگه دارد.
شرکت رشد بسیاری از زمان تاسیسش در ۲۰۰۲ کرده است، تعداد کارمندان آن از ۱۶۰ در نوامبر ۲۰۰۵ به بیش از ۵۰۰ نفر در ژوئیه ۲۰۰۸ و بیش از ۱٬۱۰۰ نفر در ۲۰۱۱، ۱۸۰۰ در اوایل ۲۰۱۲، و ۳۰۰۰ نفر در اوایل ۲۰۱۳ رسید. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۳، این شرکت به ۳۸۰۰ کارمند و پیمانکار رشد کرده بود.
در ژانویه ۲۰۰۵، اسپیساکس ۱۰٪ از سهام اساستیال را خرید.
در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹، اسپیساکس گشایش دپارتمان ایمنی فضانورد و تضمین ماموریت را اعلام کرد. شرکت، فضانورد سابق ناسا کن باورساکس را برای نظارت بر این بخش به عنوان معاون رئیس شرکت استخدام کرد.
سرمایهگذاری
اسپیساکس یک شرکت حمل و نقل فضایی خصوصی است.
اهداف
ماسک معتقد است هزینه بالای سرویسهای فضایی دیگران به دلیل بوروکراسیهای غیرضروری آنان است. او یکی از ۱۰ اهداف خود را کاهش هزینه و دسترسی قابل اطمینان به فضا اعلام کرده است. اسپیساکس در ۸ دسامبر ۲۰۱۰، پس از بازگشت کپسول دراگون از یک پرواز دو مداری، تبدیل به اولین شرکت خصوصی شد که توانسته است هر دو عملیات ارسال و دریافت سفینه فضایی از مدار را با موفقیت پشت سر بگذارد
فضاپیماها
پرتابگرهای فضایی فالکن
فالکن ۱ یک راکت کوچک با توانایی قرار دادن چندصد کیلوگرم در مدار نزدیک زمین بود. فالکن ۱، ۵ پرواز در طی ۲۰۰۶-۲۰۰۹ انجام داد. در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۸، فالکن ۱ بعد از چهارمین تلاش، موفق به رسیدن به مدار شد و تبدیل به اولین راکت با سرمایه خصوصی و سوخت مایع شد که قادر به انجام این کار شده بود.فالکن ۱ در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۹، در پنجمین پروازش موفق به حمل موفقیت آمیز اولین محموله تجاری خود، ماهواره مالزیایی «رازک ست» و قرار دادن آن در مدار شد.
فالکن ۹ قادر به تحویل ۱۰٬۴۵۰ کیلوگرم (۲۳٬۰۰۰ پوند) به مدار است، و برای رقابت با موشکهای دلتا ۴ و اتلس ۵ در نظر گرفته شده است. این راکت برای مرحله اول نه موتور مرلین دارد. در ژوئن ۲۰۱۰، راکت فالکن ۹ در اولین تلاشش موفق به رسیدن به مدار شد.
دراگن
در سال ۲۰۰۵، اسپیساکس اعلام کرد که به دنبال یک برنامه فضایی مربوط به انسان تا پایان دهه است. فضاپیمای دراگن برای حمل ۷ فضانورد به مدار و فراتر از آن در نظر گرفته شده است. در سال ۲۰۱۴ فضاپیماهای پشتیبانی نوع "اژدها" (Dragon) به سوی ایستگاه فضایی بینالمللی (آیاساس) پرتاب شدند
همکاریهای ناسا
قراردادهای حمل و نقل تجاری
در ۱۸ اوت ۲۰۰۶، ناسا اعلام کرد که اسپیساکس برنده یک قرارداد خدمات حمل و نقل تجاری مداری ناسا (سیاُتیاس) برای نشان دادن تحویل محموله به ISS با یک گزینه ممکن برای انتقال خدمه شده است. این قرارداد، که توسط ناسا برای ارائه «سرمایه اولیه» برای توسعه تقویت کنندههای جدید طراحی شده بود، ۲۷۸میلیون دلار برای توسعه پرتابگر فالکن ۹ به اسپیساکس پرداخت شد، به همراه پرداختهای تشویقی که در سه پرتاب نمایشی به اوج نقاط عطف خود رسید.
عملیات مفهومی «رِد دراگن» مریخ
علاوه بر برنامههای خصوصی اسپیساکس برای فتح مریخ، در ژوئیه ۲۰۱۱، مرکز پژوهشی ایمز یک نمونه اولیه از ماموریت مریخ با هزینه پایین را توسعه داد که از موشک فالکن هِوی به عنوان پرتابگر و فضاپیمای دراگن برای ورود به جو مریخ استفاده میکند. این طرح مفهومی که رد دراگن (به انگلیسی: Red Dragon) یا اژدهای سرخ نامیده میشود، برای جذب سرمایه به عنوان یک ماموریت اکتشافی ناسا، برای پرتاب در ۲۰۱۸ و رسیدن به مریخ در چند ماه بعد تر، در ۲۰۱۲-۲۰۱۳ مطرح شد.
هزینه ماموریت به غیر از هزینه پرتاب آن، ۴۲۵$ میلیون دلار پیشبینی شده است.
تامین نیازهای ایستگاه فضایی بینالمللی
اسپیساکس در کنار اوربیتال ساینسز کورپوریشن، نخستین شرکت بخش خصوصی است که نیازهای ایستگاه فضایی بینالمللی را تأمین میکند. در سه شنبه ۲۲ مه ۲۰۱۲، اسپیساکس اقلام مورد نیاز ایستگاه فضایی بینالمللی را توسط فالکن ۹ با موفقیت به فضا پرتاب کرد. در سال ۲۰۱۴ نیز فضاپیماهای پشتیبانی نوع "اژدها" (Dragon) به سوی ایستگاه فضایی بینالمللی (آیاساس) پرتاب شدند.
موتورهای راکت
از زمان تاسیس اسپیساکس در ۲۰۰۲، این شرکت سه خانواده از موتور راکت را توسعه داده است — مرلین و کِسترل برای شروع نیروی محرکه وسیله و دراگو آرسیاس برای کنترل پیشرانه. اسپیساکس در حال توسعه دو موتور موشک دیگر بهنام سوپردراکو و رَپتور است. مرلین یک خانواده از پیشرانهای توسعه داده شده توسط اسپیساکس برای استفاده در پرتابگرهای فالکن است. موتور مرلین از اکسیژن مایع و RP-1 به عنوان پیشران در یک چرخه انرژی مولد گازی استفاده میکند. موتور مرلین در اصل برای بازیابی از طریق دریا و استفاده مجدد طراحی شده است.
منبع:ویکی پدیا